Heb je ooit iemand verloren? Is ooit je hart door iemand gebroken? Heb je ooit een scheiding meegemaakt? Of ben je het slachtoffer geweest van overspel? Heb je wel eens een natuurramp meegemaakt? Ben je vroeger gepest? Ooit een abortus gehad, of een miskraam, of worstel je met onvruchtbaarheid? Ken je iemand met dementie? Of ben je vertrouwd met zelfmoord gedachten? Grote kans dat je op minimaal één van deze vragen ‘ja’ zou zeggen. Tegenslag discrimineert niet. Als je leeft moet je vroeg of laat dealen met moeilijke tijden.
Hoe gaan we om met tegenslag? Hoe worden we veerkrachtig? Is dat te trainen? Dat soort vragen gingen me meer en meer bezighouden. Tegenslag in ons leven vinden we maar moeilijk om mee om te gaan. Niet voor niets maakt het vaak dat huwelijken kapot gaan omdat we niet weten hoe je hier samen met je partner doorheen moet navigeren. En de foldertjes kunnen het leuk hebben over de vijf stadia van rouw, van boosheid, onderhandeling naar ontkenning, depressie en uiteindelijk acceptatie. Maar hoe werkt het in de praktijk? Ik hoorde pas iemand zeggen: ’trek minimaal vijf jaar uit om deze fasen van rouw te doorlopen.’ Dan ben ik dus pas net over de helft. Sinds mijn herseninfarct mijn leven grotendeels verwoestte in december van 2017…
Wat ik nodig heb is hoop! Ik heb een reis nodig, een pad dwars door de pijn en moeite heen. Ik zit tegenwoordig regelmatig van die motivational speakers te luisteren op YouTube. Van die gasten die vol energie van een podium af roepen: ‘Je kunt opstaan uit deze ellende! En je kunt jezelf opnieuw uitvinden…! Je kunt weldegelijk de pijn te boven komen!’ Dat geeft me vaak toch wel weer even een positief gevoel ofzo… Ik kan nog dingen! Zeg ik dan tegen mezelf.
Als jij momenteel door moeilijke tijden gaat, dan ben ik wel een man die weet hoe dat is… Ik ben zo vrijmoedig om dat maar even te stellen. Ik heb behoorlijk wat ellende en lijden voor mijn kiezen gekregen. Daarom heb ik een paar adviezen voor je. Van een ervaringsdeskundige, zeg maar.
Accepteer het
Mijn eerste advies is: accepteer het. Veerkrachtige mensen weten: Shit happens… Het lijden is deel van dit leven. Verschrikkelijke dingen gebeuren bij iedereen. Ook bij jou. De shiny foto’s op instagram lijken de norm tegenwoordig te zijn. Maar voor vrijwel alle mensen is dat masker niet hun echte leven. ‘Ieder huisje heeft zijn kruisje’, zei mijn moeder vroeger al relativerend tegen me. Door te accepteren dat dingen lastig zijn, dat er moeilijkheden zijn, en dat gewoon als een gegeven te zien raak je minder snel gefrustreerd over jouw lot.
Kies bewust
Ten tweede, veerkrachtige mensen kiezen zorgvuldig waar ze hun aandacht op richten. Ze richten hun aandacht op de dingen waar ze wel invloed op hebben en accepteren de dingen waar ze geen invloed op hebben. Het serenity prayer van de anonimous alcoholics (AA) is diep en waar… Lord, grand me the serenity to accept the things I cannot change, change the things I can and the wisdom to know the difference. Heer, geef mij de rust om te accepteren wat ik niet kan veranderen, de dingen te veranderen die ik kan veranderen en de wijsheid om het verschil te kennen.
Richt je op je cirkel van invloed
Ik moet denken aan ‘The seven habits of highly effective people’ van Stephen Covey. Een boek wat ik verslond in mijn jonge jaren. Hij zei eigenlijk net zoiets als dat serenity prayer leert. Hij noemt het alleen zo: ‘Richt je op je cirkel van invloed,’ Tegenover die cirkel van invloed is de cirkel van betrokkenheid. Je cirkel van invloed zijn die dingen waar jij wat mee kunt. Die binnen je invloedssfeer liggen. Je kunt er direct iets aan veranderen. Je cirkel van betrokkenheid zijn die dingen die je misschien wel raken maar waar je geen invloed op hebt. Dit advies is zo ontzettend goed. Om je niet te laten neerdrukken door de dingen waar je toch geen invloed op hebt. Wat kun je wel doen? Dat is een veel constructievere vraag. Net als die ‘waarom’ vraag over het lijden in je
leven. Ik kon me daar helemaal in vastdraaien… Waarom gebeurt dit mij nou weer? Maar die helpt je niet verder! Veel behulpzamer is jezelf af te vragen: ‘Ok, dit gebeurt mij. Wat nu? Wat is mijn reactie hierop? Wat is mijn volgende stap?
Dankbaarheid
En als laatste advies: Praktiseer dankbaarheid. Negatieve emoties blijven hangen als klitteband en positieve gedachten glijden vaak makkelijk van ons af, meer als teflon. Het schijnt evolutionair te komen doordat vroeger er mogelijk gevaar kon dreigen, en dan kon mij dat mijn leven kosten. Als er een leeuw achter die struiken verstopt zit, kan het meevallen en dan leef ik… Maar als het tegenvalt, kost me dat mogelijk mijn leven… Beter ga ik daar dus niet heen! Better safe than sorry, dus. Vandaar dat we bij negatieve dingen altijd meteen ‘aan’ gaan en bij positieve dingen vaak een stuk vergeetachtiger zijn. Onze focus op stress en dreiging zijn vaak allesoverheersend. Verlies niet wat je (nog) hebt aan wat je verloren bent. Dat is even een doordenkertje, I know… Ik heb drie
kids om voor te leven. En om ze een zo normaal mogelijk leven te geven. Bedenk drie goede dingen die je gebeurt zijn vandaag. Het is keer op keer aangetoond in wetenschappelijk onderzoek. Mensen die dat doen hebben minder depressie, zijn gelukkiger, leven gezonder en slapen beter. Wat is goed in jouw wereld?
Helpt het of beschadigt het?
Ten vierde een vraag die mij erg helpt de laatste tijd is deze: Is wat ik doe, behulpzaam of beschadigd het mij? Een vraag die mij helpt bij alles wat ik doe. Helpt het je om terug te gaan naar die foto’s van ’toen het nog normaal was?’ Of wordt je er alleen maar somberder van? Dit kan een enorme impact hebben op je leven. Heb je echt dat extra glas wijn nodig? De manier waarop je nu denkt, voelt of handelt, helpt dit jou of niet?
Het is allemaal geen rocket-science. Als je jezelf in een situatie bevindt waarop je het gevoel hebt dat je nooit meer terug kan naar hoe het vroeger was, overweeg deze strategieën. Het helpt om dingen een plek te geven.
Geef een reactie