Weg van de waaromvraag… Wat nu?

Als je zoiets meemaakt als ik, waarbij je van het ene op het andere moment invalide bent voor de rest van je leven dan is het heel verleidelijk om met gebalde vuisten naar de hemel te schreeuwen… Van Waarom?! Waarom God?! Waarom moest dit mij overkomen? En ik heb dat ook zeker gedaan… En nog steeds doe ik dat af en toe. Maar ik merk dat ik geen antwoord ga krijgen op deze vraag. Waarom is er lijden? En ik bedacht mij pas bovendien met een schok van zou het antwoord op deze vraag mij eigenlijk helpen? Ik denk het niet. En dus zal ik toch vroeg of laat mijn aandacht moeten verleggen naar een interessantere, meer behulpzame vraag. Ik merk namelijk sowieso dat de waarom vraag mij alleen maar verder van God, van anderen en uiteindelijk zelfs van mijzelf afdrijft. Omdat je er compleet in vastloopt. Je krijgt geen antwoorden. En dus ga je al snel twijfelen van ‘is God er dan überhaupt wel? Of is Hij ergens nog wel de God die ik dacht dat Hij was? Dat laatste waarschijnlijk sowieso niet. God is ongrijpbaar. Daar ben ik wel over uit. En verder heb ik eigenlijk geen idee. Is God liefde? Ik dacht altijd van wel. Want er moet toch een bron zijn van alles wat ‘goed’ en ‘waarachtig’ is? Juist omdat dat vaak zoiets universeels is. Iets wat we allemaal begrijpen. Maar als God liefde is, waarom laat Hij dit dan toe? En daar loopt het spaak.

Maar goed, ik merk dus dat ik voorbij die waarom vraag moet kijken… Omdat ik simpelweg niet verder kom met deze vraag. Hij blijkt ergens niet behulpzaam te zijn in mijn proces. En dus probeer ik mijn aandacht te richten op de vraag ‘wat nu?’

Het lijden, het is er. De vraag is nu wat is mijn reactie daarop? Ik kan heel makkelijk in mijn boosheid en mijn ellende gaan zwelgen. Maar daar help ik niemand mee. En daar wordt ik niet bepaald een aantrekkelijk mens van. Dus ik moet ergens voorbij de waaromvraag zien te kijken en mijzelf de vraag stellen: het is er. Het lijden, de pijn. Wat nu? Hoe ga ik hier nu op reageren? Hoe ga ik hier vandaag mee om? En dat opent in ieder geval mijn geest voor een nieuwe morgen. Want de morgen zoals ik hem had voorgesteld ligt compleet aan diggelen voor me. Die is er niet meer en die gaat er ook niet meer komen. En een van de disciplines die mij momenteel helpt om hiermee te dealen is ‘dankbaarheid’. Dankbaarheid kun je praktiseren. Jonne, een van mijn PGB’ers (die mij dagelijkse begeleiden) daagt me regelmatig uit van ‘noem eens 5 dingen waar je dankbaar voor bent vandaag!’ En hoe logisch het ook klinkt, het verlegd je aandacht op dat wat er wel is. En onze hersenen zijn op een rare manier bedraad om altijd op het negatieve te focussen. Het kost energie om je aandacht te richten op dat wat wel goed gaat. Ik las pas dat wij als mensen een ‘negativity bias’ hebben. We focussen ons van nature op het negatieve. Het negatieve in ons leven werkt als klittenband terwijl het positieve meer werkt als teflon. Maar het kan wel! We kunnen onder elke omstandigheid dankbaar zijn. En dat vormt je leven. Als een geestelijke oefening probeer ik nu dus regelmatig in mijn notities app op mijn telefoon iets op te schrijven over waar ik dankbaar voor ben. Het kan soms een grapje zijn met mijn driejarige dochter Lidewij waar ik dankbaar voor ben. Of voor die heerlijke cappuccino waar ik de dag steevast mee begin. Of voor de zon op mijn gezicht tijdens een wandeling buiten. Er zijn altijd dingen om dankbaar voor te zijn. En door je aandacht daarop te richten wordt je ook een steeds dankbaarder mens.

ook al denk je soms misschien dat er niets is om dankbaar voor te zijn. Juist dan is het de kunst om je aandacht toch te focussen op dat wat er zich vaak vlak voor je neus afspeelt.

En dat wil ik leren. Dankbaarheid. Als een geestelijke oefening. Mijn aandacht steevast blijven richten op dat wat er wel is. Mijn geestelijke begeleider Nikolaas blijft mij ook keer op keer herinneren aan het levensgebed. Een Ignatiaanse gewoonte (Ignatius van Loyola scheen het elk uur van de dag te doen). Een moment om jezelf af te vragen: Waar wil ik God voor danken? Waar moet ik sorry voor zeggen? En alstublieft, wat voor voornemens wil ik hieraan koppelen en teruggeven aan God.